Η προετοιμασία και ο προβληματισμός για την εφαρμογή των ερευνητικών εργασιών
στα Λύκεια της χώρας άρχισε γύρω στα τέλη Μαϊου του 2011, όταν εσπευσμένα γνωστοποιήθηκε στο Διαδίκτυο και συγκεκριμένα στον ιστότοπο του ΟΕΠΕΚ η έναρξη της υποβολής αιτήσεων για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα ερευνητικών εργασιών.
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2011
Στη διάρκεια του καλοκαιριού , ωστόσο, οι εκπαιδευτικοί που ενδιαφερόταν, βρήκαν αναρτημένο υλικό για το σχεδιασμό, τη φιλοσοφία και τους τρόπους υλοποίησης των ερευνητικών εργασιών στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και συγκεκριμένα στο χώρο του Λυκείου, που χρόνια τώρα δεν ανανεωνόταν.
Στις 30 Αυγούστου του 2011 αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του esos οι οδηγίες για τις ερευνητικές εργασίες από το Υπουργείο Παιδείας και ο Σεπτέμβρης άνοιγε τις πύλες του Νέου Σχολείου με ένα καινούργιο, πρωτοποριακό ,κατά τη γνώμη μου για τα μέχρι τώρα ισχύοντα στη βαθμίδα του Λυκείου, μάθημα .
ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ 2011:Από 1η του Σεπτέμβρη μέχρι τον ερχομό των παιδιών στο Σχολείο.
Η έντονη διεκδίκηση των εκπαιδευτικών που επιθυμούσαν να επιμορφωθούν αλλά δεν πρόλαβαν τις βεβιασμένες προθεσμίες οδήγησε τον ίδιο φορέα να επαναλάβει το πρόγραμμα
επιμόρφωσης το Σεπτέμβριο.
Στο σχολείο μας το 4ο Γενικό Λύκειο Αλεξανδρούπολης υπήρξε άμεση δραστηριοποίηση. Συζητήσαμε σε επίπεδο Συλλόγου Διδασκόντων αλλά και σε μικρότερες ομάδες τη φιλοσοφία που διέπει τη νέα μορφή μάθησης και διδασκαλίας, αλλά και τις δυσκολίες που εμπεριείχε το εγχείρημα.
Η δικαιολογημένη σε ένα βαθμό καχυποψία και δυσαρέσκεια για την έλλειψη προγραμματισμού, μεθοδικής και συνολικής επιμόρφωσης των καθηγητών που καλούνταν με τον ερχομό των παιδιών να διδάξουν το νέο τρόπο πρόσκτησης της γνώσης αντιμετωπίστηκε από τους συναδέλφους - υποστηρικτές αυτής της καινοτομίας με πίστη, δημοκρατικό διάλογο και πολλή ενθάρρυνση και αισιοδοξία. Αυτό που κυρίως έπρεπε να αλλάξει και θα χρειάζεται για πολύ χρόνο ακόμη να ζυμωθεί και να αναπροσδιοριστεί είναι η στάση τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των μαθητών αλλά και των γονέων τους, που αποτυπώνουν τις αντιλήψεις της κοινωνίας μας, απέναντι στη μάθηση.
Μετά από επίμονες και επίπονες συζητήσεις και αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες και της ελλείψεις της εφαρμογής, οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί διαμορφώσαμε ήδη προτάσεις, σύμφωνα με όσα μελετήσαμε και όσα ήδη γνωρίζαμε από διδακτικές εμπειρίες της μεθόδου project.
Γιατί οφείλει κανείς να πει ότι η φιλοσοφία της ερευνητικής εργασίας ως μαθήματος στο βαθμοθηρικό και εξετασεοκεντρικό μέχρι τώρα Λύκειο δεν ήταν γνωστή και ενταγμένη στο πρόγραμμα σπουδών, δεν ήταν όμως λίγοι εκείνοι οι εκπαιδευτικοί, που στη διδακτική τους πορεία υλοποίησαν εκπαιδευτικά προγράμματα αγωγής υγείας, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και το σπουδαιότερο, διαπολιτισμικά ευρωπαϊκά προγράμματα.
Κατά συνέπεια, η ομαδοσυνεργατική μάθηση, η ερευνητική σκέψη και μεθοδολογία, η κριτική διερεύνηση πηγών,η χρήση νέων τεχνολογιών, η βιωματική εμπειρία και η δημιουργία, που αποτελούν βασικές αρχές της μαθησιακής διαδικασίας των ερευνητικών ομάδων ήταν ήδη γνωστές για ορισμένους εκπαιδευτικούς, που είχαν στο παρελθόν αναλάβει τέτοιες καινοτόμες δράσεις στο χώρο της εκπαίδευσης.
12 Σεπτέμβρη του 2011
Έτσι, όταν οι μαθητές ήρθαν στο Σχολείο την πρώτη κιόλας μέρα, μετά τον αγιασμό, φιλοξενήθηκαν στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Σχολείου , όπου Ο Διευθυντής και η ομάδα των εκπαιδευτικών που αναλάβαμε τη στήριξη του νέου μαθήματος και τη διδασκαλία του, τους καλωσορίσαμε στο νέο τους περιβάλλον με μία συνολική ενημέρωση για το πρόγραμμα σπουδών του Νέου Λυκείου και ειδικότερα, για την ερευνητική εργασία ως μάθημα ξεχωριστό, πρωτότυπο και ενδιαφέρον.
Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι οι μαθητές αρχικά δεν ενθουσιάστηκαν. Ήταν περισσότερο διστακτικοί -ίσως από έναν βαθμοθηρικό συντηρητισμό, κατάλοιπο τόσων χρόνων εκπαίδευσης σε ένα απόλυτα βαθμοθηρικό σύστημα ,ίσως πάλι γιατί σε κάθε αλλαγή,
εμείς οι Έλληνες βλέπουμε πρώτα το φόβο ή τα εμπόδια, παρά τη δύναμη και την ελπίδα- χρειάστηκε γι'αυτό εμείς να τους εμπνεύσουμε, να τους ενθουσιάσουμε για έναν τρόπο μάθησης, στον οποίο θα έχουν οι ίδιοι τον πρώτο λόγο στην επιλογή, στο σχεδιασμό, στην εφαρμογή, στη δημιουργία.
Τρίτη 13 του Σεπτέμβρη 2011
Η ενημέρωση των μαθητών συνεχίστηκε και την επόμενη ημέρα κατά τμήμα αυτή τη φορά, στο χώρο πλέον του εργαστηρίου πληροφορικής. Στο πρώτο μέρος αυτής της ενημέρωσης έγινε προβολή παρουσίασης της μεθοδολογίας και στοχοθεσίας των ερευνητικών εργασιών. Επίσης, οι καθηγητές που είχαν υλικό παρουσίασης εκπαιδευτικών προγραμμάτων προηγούμενων δράσεων με τη μέθοδο project, το προέβαλαν για να δώσουν απτό παράδειγμα δημιουργικής μάθησης και να κινητοποιήσουν έτσι τους μαθητές.
Στο δεύτερο μέρος της ενημέρωσης βολιδοσκοπήθηκαν οι προθέσεις των μαθητών σε σχέση με αντικείμενα του ενδιαφέροντός τους, που συγγενεύοντας με τα διδακτικά αντικείμενα θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο έρευνας.
Η πίεση του χρόνου να προσδιοριστούν και να υποβληθούν οι προτάσεις των ερευνητικών εργασιών, σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας, δεν άφησε μεγάλα περιθώρια συνεργασίας μαθητών και καθηγητών για την οριστική διαμόρφωση των προτάσεων κατ'αποκλειστικότητα από τους μαθητές, αλλά προέκυψαν μέσα από μία συνδιαμόρφωση. Η αδυναμία της πρώτης εφαρμογής με την πίεση του χρόνου ασφαλώς θα αποκατασταθεί στο δεύτερο τετράμηνο.
Οι συνεργαζόμενοι εκπαιδευτικοί κάναμε την παρουσίαση των προτάσεών μας μπροστά στους μαθητές, για να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον και την προσωπική τους παρέμβαση στη συνδιαμόρφωση της προτεινόμενης εργασίας. Ήταν πραγματικά μία πολύ διαφορετική εμπειρία επαφής μαθητών και εκπαιδευτικών, καθώς οι δεύτεροι χωρίς το συγκεκριμένο σχολικό εγχειρίδιο επιχειρούσαμε να προκαλέσουμε παιδαγωγικά το ενδιαφέρον των μαθητών για μια νέα μορφή μαθησιακής διαδικασίας, ενώ και οι ίδιοι βιώναμε ήδη μια πιο ελεύθερη σχέση εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου.
Οι μαθητές ένιωθαν τώρα πιο εξοικειωμένοι και χαρούμενοι. Είπαν τη γνώμη τους για τις προτάσεις, χωρίς να δεσμευτούν για την επιλογή τους, προκειμένου να τις επεξεργαστούν και να αποφασίσουν ή να αναδιαμορφώσουν νέες προτάσεις. Αυτή η διαδικασία οδήγησε στην απόσυρση μιας πρότασης που δεν φάνηκε να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των μαθητών και προτάθηκε κάτι καινούργιο .
Οι εκπαιδευτικοί που επιχειρούσαμε όλο αυτό το δύσκολο αλλά και πρωτότυπο, ενδιαφέρον εγχείρημα βρισκόμαστε σε διαρκή συνεργασία, ώστε να επιτύχουμε και την ουσιαστική ενημέρωση των παιδιών αλλά και την οργάνωση των δράσεών μας.
Πέμπτη 15 του Σεπτέμβρη 2011
Οι προτάσεις των ερευνητικών εργασιών υποβλήθηκαν στο Σύλλογο διδασκόντων την επόμενη μέρα , εγκρίθηκαν και ακολούθησε η διαδικασία της γραπτής επιλογής των ερευνητικών ομάδων από τους μαθητές, σύμφωνα με το σχεδιασμό του Υπουργείου .
Παρασκευή 16 του Σεπτέμβρη του 2011, τα παιδιά εκλέγουν την έρευνα που επιθυμούν να διενεργήσουν ...
Έτσι, οι ερευνητικές εργασίες που δραστηριοπιούνται στο Σχολείο μας για το Α΄τετράμηνο έχουν τα εξής θέματα:
1. Ενέργεια και Βιοκλιματικά σπίτια
2. Η επιθετικότητα της εφηβικής ηλικίας γίνεται δημιουργία στη σχολική ζωή
3. Η μετάβαση από το βουβό κινηματογράφο στο 3D
4. Η ασφάλεια των πληροφορικών συστημάτων και
5. Τα greeklish και η γλωσσική σχέση με την ελληνική , που διαμορφώνουν στους νέους.
